Kinderen ontdekken en leren voortdurend. Cultuur kan in dat proces een belangrijke rol spelen. . In het dagelijkse spel en interactie van de allerjongsten (0 tot 4 jaar) schuilt veel potentieel voor cultuur(educatie). Maar hoe ontwikkel je een aanbod dat afgestemd is op hun leefwereld?
Wat?
Wat bedoelen we met ‘cultuur voor de allerjongsten’?
Je denkt spontaan aan: muziekactiviteiten in een kinderdagverblijf, een buggy tour in een museum, een voorleessessie in de bib of een voorstelling op maat van jonge kinderen. Klopt, maar het cultuuraanbod voor de allerjongsten is verrassend breed en veelzijdig. Ook een speelzakje, wandelparcours, kijkkast of snoezelruimte kan jonge kinderen (cultureel) prikkelen.
En de allerjongsten? Daarmee bedoelen we kinderen tussen 0 en 4 jaar oud - baby’s en peuters dus.
Waarom?
Waarom zou je een cultuuraanbod voor de allerjongsten ontwikkelen?
Er zijn tal van goede redenen om cultuur aan te bieden aan de allerjongsten. We zetten de belangrijkste op een rij:
- Iedereen heeft recht op cultuur - ook de allerjongste kinderen.
Deelnemen aan culturele en artistieke activiteiten is een fundamenteel recht, ook voor de jongste leeftijdsgroep. Ook jonge kinderen verdienen een rijke cultuurervaring. Cultuur stimuleert ontwikkeling.
Vroege culturele prikkels bevorderen de cognitieve, motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Maar ook los van dit positieve effect heeft cultuurbeleving op zich een intrinsieke waarde: samen (met volwassenen) genieten, ontdekken en verwonderd zijn.Jong geleerd is oud gedaan.
Onderzoek toont aan dat wie op jonge leeftijd in contact komt met cultuur, later ook vaker deelneemt aan cultuuractiviteiten.Cultuur beleef je samen.
Jonge kinderen ervaren cultuur niet alleen, maar steeds in het gezelschap van (groot)ouders of andere volwassenen. Het cultuuraanbod voor de allerjongsten versterkt niet alleen de ouder-kind beleving, het kan ook (groot)ouders of opvoeders bereiken die nog niet vertrouwd zijn met je cultuurhuis. Een eerste gezamenlijke ervaring verlaagt de drempel voor iedereen.
Wil je je verder verdiepen in deze vraag?
Hoe?
Hoe bied je cultuurprikkels voor de allerjongsten aan?
De allerjongsten hebben hun eigen interesses, ervaringen en belevingen. Toch verplaatsen ze zich (nog) niet alleen en beleven cultuur samen met volwassenen - een ouder, grootouder of begeleider.
Cultuur voor de allerjongsten is dus nauw verbonden met de context waarin ze opgroeien: families met jonge kinderen, kinderdagverblijven, onthaalouders, organisaties voor gezinsondersteuning, enzovoort. Een aanbod voor jonge kinderen is dus ook een aanbod voor hun directe omgeving.
Een kwaliteitsvol cultuuraanbod voor de allerjongsten hoort afgestemd te zijn op hun leefwereld en ontwikkelingsfase. Tegelijk brengt de context waarmee ze deelnemen aan cultuur specifieke uitdagingen met zich mee. Daar zijn al heel wat inzichten en tips rond verzameld:
1. Cultuur voor families met jonge kinderen
Hoe organiseer je cultuuractiviteiten voor gezinnen met jonge kinderen? De brochure ‘Cultuur voor de allerjongsten’ bundelt praktische tips over het organiseren, faciliteren en communiceren van familieaanbod op maat van baby’s en peuters.
Download hier de brochure van DCJM
Of laat je inspireren door praktijkvoorbeelden:
2. Cultuur in kinderdagverblijven
Hoe kun je als cultuurorganisatie samenwerken met kinderdagverblijven? In het traject Explo Labo onderzocht Lasso hoe zulke samenwerkingen vorm kunnen krijgen. Binnen lokale netwerken werden proeftuinen opgezet, waarin volop werd geëxperimenteerd met cultuur voor de allerjongsten. De inzichten en ervaringen uit deze proeftuinen bundelde Lasso tot waardevolle input voor het werkveld.
Lees het rapport van Lasso over creatief werken met de allerjongsten
Of laat je inspireren door praktijkvoorbeelden:
Met wie?
Wie heeft expertise in het werken met de allerjongsten?
Tal van cultuurorganisaties, gezelschappen en kunstenaars zijn gespecialiseerd in het werken met jonge kinderen.
Meer inspiratie?
