Hoe ontstond Tafelmuziek?
Musica begon met een onderzoek naar het ontwikkelen van een muzikale attitude binnen de kinderopvang in 2015 in een kinderopvang in Jette. Ze boden al heel lang workshops aan voor de allerkleinsten in kinderdagverblijven en deden dan telkens ook navormingen voor de begeleiders. Hierbij viel op dat het geleerde materiaal moeilijk doorstroomde naar de werkvloer. Eenmaal terug in de eigen werkomgeving ontstond er bij de begeleiders schroom om muzikaal te experimenteren.
Daarom ging Musica op zoek naar een nieuwe manier om een verschil te maken in de kinderdagverblijven. Sinds 2016 kunnen kinderdagverblijven Tafelmuziek boeken en sindsdien is Musica met deze aanpak al op bezoek geweest bij heel wat Antwerpse en Genkse kinderdagverblijven.
Hoe gaat het in zijn werk?
Musica doorloopt in Tafelmuziek een langer traject met de kinderdagverblijven.
- De start is meestal een muzikale prikkel die Musica aanbiedt in het kinderverblijf aan kinderen en hun begeleiders: zingen, beweging, jabbertalk, spelen met kleine instrumentjes of materialen die aanwezig zijn. Ze bieden een fijne, creatieve en verbeeldingsrijke ervaring en vooral veel plezier. Op die manier ervaren de begeleiders ook dat ze met eigen materialen leuke dingen kunnen doen.
- Nadien worden de kindbegeleiders uitgenodigd voor een navorming. In deze sessie krijgen ze tips om zelf ook muzikale prikkels te kunnen geven achteraf, aangevuld met wat theoretische achtergrond over de muzikale ontwikkeling van het jonge kind.
- Daarna volgt opnieuw een sessie in het kinderdagverblijf met een Musicadocent erbij. De docent gaat dan observeren: waar zijn er mogelijkheden om hier nog meer muzikaal in interactie te kunnen gaan? Er wordt hierbij gezocht naar momentjes uit de dagelijkse routine, zoals de maaltijden, het verversen van pampers, ... Zo komen de muzikale prikkels niet los te staan van de dagdagelijkse werking van het kinderdagverblijf, maar kunnen ze er echt een onderdeel van worden.
- Ten slotte komt de Musicadocent nog wel eens terug om te kijken hoe het lukt om de muzikale prikkels aan te bieden aan de kinderen. Op deze manier wordt de begeleider enkele malen gecoacht door de Musicadocent op de werkvloer. Bij de begeleiders verdwijnen zo de drempels om muzikaal in interactie te gaan.
Tot slot is er een evaluatiemoment waar het hele traject kritisch bekeken wordt en alle betrokken partijen feedback mogen geven aan elkaar.
Belangrijk om te weten is dat bij Tafelmuziek er dus drie evenwaardige partners zijn: de begeleider, de Musicadocent en het kind zelf.
Mooiste effecten?
De kindbegeleiders leren muzikaal te spelen met de kindjes en zien bij hen de verwondering voor alles wat klinkt. Dat is plezierig en boeiend! Ook de kinderen zelf stimuleren hun begeleiders om muzikaal met materiaal om te gaan. De begeleiders zijn vaak op positieve manier verrast door de reacties van de kinderen en het valt hen op hoe natuurlijk hun muzikaliteit tot uiting komt. Met de hulp van de muzikant/coach leren ze de kindjes op een andere manier te observeren, wat heel leerrijk is voor hen. Bovendien versterkt de muzikale interactie de verbondenheid tussen kind en begeleider, wat een groot pluspunt is.
Musica merkt een groot voordeel met het coachen van de begeleiders op de werkvloer van het kinderdagverblijf omdat de begeleiders de prikkels echt in de praktijk ervaren. Ze nemen er meer van over in hun dagdagelijkse routine dan wanneer ze enkel naar een vorming van Musica zouden komen.
Voor de muzikant/coach is het een zeer verrijkende ervaring die zij op haar beurt kan meenemen in haar uitvoeringspraktijk.
Obstakels of verbeterpunten?
Musica is nog op zoek naar een manier om de kindbegeleiders die meegedaan hebben met Tafelmuziek meer onderling hun ervaringen en muzikale spelletjes te laten delen. In de praktijk blijkt dit tot nu toe moeilijk. Misschien vraagt het te veel van hun tijd of is er een psychologische drempel of hebben de begeleiders hier geen geschikt forum voor.
Het zou zeker een verrijking zijn als de begeleiders hun materialen zouden delen, dus blijft Musica naar manieren hiervoor zoeken. De speelbank van VVSG zou hier misschien soelaas kunnen bieden.
Meer weten over Tafelmuziek of de andere projecten van Musica?
Neem dan contact met Loes Bruyninckx, artistiek medewerker bij Musica, via loes@musica.be of via 0477 17 12 51.
Of snuister op de website van Musica.
Hieronder vind je nog een filmpje en enkele foto's die de case illustreren:
Kunst en cultuur voor baby's en peuters? Absoluut!
Kunst en cultuur is er voor iedereen. Ook voor heel jonge kinderen. Daarom slaan het agentschap Opgroeien, het Departement Cultuur, Jeugd en Media, VVSG, publiq en diverse partnerorganisaties de handen in elkaar om participatie aan kunst en cultuur door baby’s en peuters te stimuleren.
Podcast cultuureducatie voor de allerjongsten
Een podcast over kennisdeling voor de allerjongsten en met tips voor leuke activiteiten.
Cultuurbeleving voor de allerjongsten: hoe gaan organisaties ermee om?
Tijdens de ontbijtsessie cultuureducatie voor de allerjongsten gingen we in gesprek met verschillende organisaties met een aanbod voor deze doelgroep. Ontdek hier hun bevindingen en tips en tricks.
Met je baby naar de film.
Kersverse ouders mét baby in je cultuurhuis ontvangen? Het is mogelijk. Cinema ZED en Kunstencentrum STUK organiseerden dit najaar de eerste editie van Cinema Poussette: een primeur in België.
Cultuur voor de allerjongsten? De moeite om op in te zetten!
Waarom zou je inzetten op kunst en cultuur voor families met kinderen jonger dan 5 jaar?
Curiosa
Barokmuziek in een kinderdagverblijf? Theater De Spiegel maakte het mogelijk in samenwerking met de Dienst Kinderopvang van Stad Antwerpen. Ontdek het verhaal van Curiosa.