De online rondetafel kwam er naar aanleiding van de lancering van de visietekst 'kunst, cultuur en de allerjongsten' die gepubliceerd werd door Departement CJM, VVSG en Agentschap Opgroeien.
De visietekst maakt duidelijk waarom het zo belangrijk is om in te zetten op kunst voor baby's en peuters, aan de hand van deze vijf pijlers:
- Baby's en peuters hebben recht op kunst en cultuur
- Het recht op kunst en cultuur geldt voor elk kind
- Kunst en cultuur verrijken de leefomgeving van kinderen
- Kunst en cultuur zijn een drijvende kracht voor de ontwikkeling van de allerjongsten
- Kunst en cultuur creëren een context voor ontmoeting en verbondenheid
Op zoek naar partners
Om te kunnen samenwerken, moet je uiteraard weten met welke partners je aan de slag kan. Lokaal zijn er zowel in het cultuurveld als in de welzijnssector heel wat organisaties met expertise en aanbod. De illustratie hiernaast geeft je een overzicht.
Tip uit de sessie: maak een kaart van je eigen lokale context. Welke spelers op cultuurvlak zijn er? Welke spelers bieden ondersteuning voor families met baby's en peuters? Zijn er ook regionale structuren?
Durf het gesprek aangaan en klop bij elkaar aan vanuit nieuwsgierigheid: hoe zouden we elkaar kunnen versterken en zo meer kunst en cultuur voor de allerjongsten mogelijk maken?
Inspirerende praktijken
Tijdens de sessie kwamen drie praktijkverhalen aan het woord over samenwerkingen tussen kinderdagverblijven en cultuurorganisaties. We interviewden hen achteraf over hun ervaringen en lessons learned.
In de onderstaande artikels lees je meer over de culturele samenwerkingen die het kinderdagverblijf Tierlantuin, de kunsteducatieve organisatie CIE sQueezz en de bibliotheek van Ukkel aangaan. Daarnaast deelt het Gentse Museum Dr. Guislain ervaringen en tips over de samenwerking met een kinderdagverblijf.
“Verbind, en ga op zoek naar de win-win voor alle partijen”
Het kinderdagverblijf Tierlantuin streeft naar laagdrempeligheid, toegankelijkheid en respect voor de diverse groep buurtbewoners. Sinds de opstart zetten ze volop in op participatie van en verbinding tussen de gezinnen en de buurtbewoners. De lijm? De cultuuractiviteiten die alle partijen samenbrengen.
In Anderlecht brengt CIE sQueezz kunst tot bij de allerkleinsten
Kunst voor de allerkleinsten? Dat is niet te hoog gegrepen, zo bewijst het project VanKleinsAfaan. Daarvoor slaan het gezelschap CIE sQUEEZZ en de Nederlandstalige kinderdagverblijven in Anderlecht de handen in elkaar.
“Denk bij elke activiteit zo inclusief mogelijk”
Veel musea streven er vandaag naar om een breed en inclusief publiek te ontvangen. Maar hoe begin je daaraan in het geval van de allerkleinsten: baby’s en peuters? Het Gentse Museum Dr. Guislain zocht naar een partner die op dat vlak bulkt van expertise: een kinderdagverblijf. Lees hier hun ervaringen - en hun tips.
“Lezen draait om meer dan om boeken alleen”
Lezen met de allerkleinsten is mogelijk: dat bewijst de samenwerking tussen de Ukkelse bibliotheek en het kinderdagverblijf Asselbergs. De kinderopvang blijkt dé plek waar je begeleiders en ouders kunt stimuleren om ook aan de kleintjes voor te lezen.
Concrete tips
Tot slot gaf Annelies Roelandt van VCOK een aantal concrete handvaten mee die je op weg kunnen helpen bij het aanbieden van kunst en cultuur voor baby's en peuters:
- Geef ruimte aan de eigenheid van jonge kinderen en hoe ze vanuit nieuwsgierigheid op sensomotorische wijze de wereld verkennen.
- Organiseer activiteiten die de allerjongsten samen met de ouders of andere vertrouwde figuren kunnen beleven en hou ook rekening met de noden van deze volwassenen
- Verzorg je ruimte en de gebruikte materialen: prikkelend, sfeervol, leesbaar/herkenbaar
- Anticipeer op mogelijke praktische drempels - bekijk familievriendelijkheid ruim
- Probeer uit, evalueer en leer uit je ervaringen
- Creëer draagvlak in je volledige organisatie - vergeet de cruciale rol van het onthaal niet
- Investeer in samenwerking! Dit werkt verrijkend voor alle betrokkenen
Meer informatie
Voor welzijnsprofessionals:
Voor cultuurprofessionals:
- Brochure: versterk je cultuuraanbod voor baby’s en peuters
- Projectsubsidies bovenlokaal cultuurbeleid
- Praktijkvoorbeelden en inspirerende artikels via publiq.be
- Bibliotheken: Boekstart
- Musea: Hoe gezinnen met jonge kinderen verwelkomen (FARO)
- Meer weten over kinderopvang in de gemeente? https://www.vvsg.be/samenleven-gezin-welzijn/kinderopvang-en-gezinsbeleid
Meer inspiratie
Cultuureducatie bij Villa Tuur - Huis van het Kind Destelbergen
Villa Tuur is in Destelbergen dé plek voor cultuur voor de allerjongsten, maar nog voor veel meer. Ontdek in dit praktijkvoorbeeld hoe zij het aanpakken.
De beste observators? Dat zijn de allerjongsten!
Karel Van Ransbeeck van Theater De Spiegel maakt al zo’n 20 jaar kunst voor en met de allerjongsten. We nodigden hem uit tijdens een sessie van de Expeditie Early Arts. Het werd een boeiend gesprek met een aantal handige tips over werken voor de allerjongsten.
Curiosa
Barokmuziek in een kinderdagverblijf? Theater De Spiegel maakte het mogelijk in samenwerking met de Dienst Kinderopvang van Stad Antwerpen. Ontdek het verhaal van Curiosa.
Cultuur in de Brusselse kinderdagverblijven
Al meer dan 8 jaar werken Theater De Spiegel en Montagne Magique in Brussel samen om kunst naar de kinderdagverblijven te brengen.
Cultuurprikkels voor de allerkleinsten
PIEP brengt cultuuraanbod voor de allerjongsten in Leuven. Voor àlle allerjongsten, ook voor de meest kwetsbare families.
Tafelmuziek
Ontdek hoe Musica samen met kinderdagverblijven aan de slag gaat om muziekprikkels te bieden aan de allerjongsten.
Samenwerking De Spiegel, De Bijloke, VCOK & Stad Gent
Hoe kan een kinderdagverblijf naar aanleiding van een culturele activiteit in een cultureel huis terechtkomen en ook ontmoeting stimuleren tussen ouders onderling en ouders en begeleiders? Ontdek het in dit verhaal van samenwerking!
De Spiegel: Theater voor de allerjongsten
In de nieuwe publicatie van Theater De Spiegel kom je alles te weten over hun inzet voor de allerjongsten en waarom die zo belangrijk is. Kinderen met de leeftijd 0 tot 4 jaar worden namelijk vaak onterecht vergeten. Theater De Spiegel is ervan overtuigd dat zij, net zoals iedereen, het recht hebben om te genieten van een volwaardig cultureel aanbod.