In het Zuid-Hollandse Barendrecht slaan verschillende organisaties de handen in elkaar om aan zoveel mogelijk (kwetsbare) jongeren uit de gemeente zinvolle jongerenparticipatie aan te bieden. De gemeente, de jongerenwerkorganisatie KijkopWelzijn, Bibliotheek Aanzet en Theater Het Kruispunt, beide ondergebracht in het gebouw Het Kruispunt, gaan daarvoor structurele en projectmatige samenwerkingen aan. Daarnaast zijn er nog tal van andere partners, zoals het onderwijs en het Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam, die incidenteel aansluiten.

Daarbij vormt expertise delen de basis van de samenwerking. De partners zoeken elkaar zoveel mogelijk op en delen hun filosofieën. Theater Het Kruispunt en Bibliotheek Aanzet zijn de culturele partners, maar hebben net als KijkopWelzijn een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Er zijn dus duidelijke raakvlakken tussen de organisaties. “We zetten ons in voor kwetsbare doelgroepen en cultuur is meer dan eens een middel om doelen te bereiken”, zegt programma maker Bart van Dorp van Het Kruispunt.

Zomerprogramma 2020

Inspelen op behoeften en noden van jongeren is voor de partners de leidraad om projecten op te zetten. Net als het Barendrechtse cultuurbeleid, dat vraaggericht werken ondersteunt. Een van die grootste successen is het Zomerprogramma 2020. Door samen in te zetten op een zinvolle dagbesteding in de zomervakantie, kon een breed scala aan activiteiten aangeboden worden. Een noodzaak die nog groter werd tijdens de coronacrisis. Het aanbod werd uitgebreid met activiteiten van andere culturele organisaties in Barendrecht. KijkopWelzijn was de kartrekker van het project. De partners waren verantwoordelijk voor hun programmering en activiteiten op hun locatie, maar de communicatie liep gezamenlijk. Ze traden samen naar buiten en alle aanmeldingen verliepen via één website. Het project zal in 2021 herhaald worden met nog meer culturele partijen.

Het Zomerprogramma werkte ook drempelverlagend. Zo programmeerde Bibliotheek Aanzet bewust een workshop rappen in het jongerencentrum. Jongeren, die hun weg makkelijk vinden naar het centrum, maakten voor het eerst kennis met de bibliotheek. “Voor die jongeren wordt de stap naar de bibliotheek de volgende keer weer kleiner”, zegt communicatiemedewerker Kayleigh Bolink. Ook Sheby Hogenbirk, Beleidsadviseur Kunst en Cultuur bij de Gemeente Barendrecht, stelde vast dat het Zomerprogramma een nieuw publiek aanboorde. “ Kwetsbare jongeren, die nog nooit in het gebouw waren geweest, volgden op de eerste dag muzieklessen van de muziekpartner ‘CultuurLocaal’. Zij wilden gelijk de volgende dag weer de muziekles volgen.”

Projectmatige samenwerkingen

Andere structurele samenwerkingsvoorbeelden zijn het spreekuur van KijkopWelzijn in het gebouw Het Kruispunt en de jaarlijkse Talentstage. Vanuit de programmeerlijn ‘talentontwikkeling’ ontstond het project. Talentstage biedt de mogelijkheid aan jongeren om zichzelf te ontplooien en hun 21eeuwse vaardigheden verder te ontwikkelen.

Ook met de projectmatige samenwerkingen willen de partners inspelen op de behoeftes van jongeren. Zo willen het jongerenwerk en de bibliotheek zich richten op een specifieke doelgroep: tienermeisjes. Met de meisjes willen ze een magazine starten dat inzoomt op hun interesses en onderwerpen, die zij belangrijk vinden. Het geeft hen de kans om nieuwe praktijkgerichte ervaring op te doen, maar ook om maatschappelijk-sociale vragen te beantwoorden. Verder hebben KijkopWelzijn en Stichting Kruispunt Live (de gezamenlijke partners van het gebouw Het Kruispunt, waaronder de bibliotheek en het theater), een subsidieaanvraag ingediend bij het Fonds voor Cultuurparticipatie. Met de subsidie moet het project ‘Fruit of the Hood’, dat inzet op ondernemerschap en de verbinding tussen kwetsbare jongeren en culturele partners, verder vorm krijgen.

Kansen en uitdagingen

De samenwerking biedt voor de partners de mogelijkheid om elkaars faciliteiten, kennis en netwerk te kunnen benutten. Willen de culturele partners een project met jongeren opstarten? KijkopWelzijn weet hen te vinden. Heeft het jongerenwerk op zijn beurt ruimte nodig? Het Kruispunt weer raad. “We zoeken elkaar nu op wanneer het kan en wanneer we een duidelijke toegevoegde waarde voor elkaar kunnen betekenen. Zo gebruiken we elkaars faciliteiten maar juist ook elkaars kennis en expertise”, zegt Bart. Ook op budgettair gebied kunnen de partners elkaar versterken. Door samen projecten te organiseren, draagt iedereen financieel bij en is de begroting sneller rond.

Al stelt Sheby vast dat “het juiste evenwicht zoeken tussen ambities en capaciteit (tijd en geld) een uitdaging blijft.” Ook verschillende belangen kunnen de samenwerking soms bemoeilijken. Een gedeelde toewijding tussen de partners is van belang om het project te doen slagen. De oplossing is is om duidelijke afspraken te maken en projecten en pilots te evalueren. Volgens Bart “heb je dezelfde eindbestemming voor ogen als er een helder, gemeenschappelijk doel is. Het is de weg naar die eindbestemming die dan nog ingevuld moet worden.”

Meer praktijkverhalen over cultuurparticipatie voor kwetsbare jongeren?

De samenwerking in barendrecht is een van de prikkelende praktijkcases die deel uitmaakt van het Vlaams-Nederlands Lerend netwerk actieve cultuurparticipatie voor kwetsbare jongeren. Op zoek naar meer inspiratie? Raadpleeg de andere praktijkverhalen.