Dynamo Jeugdwerk zit verspreid over heel Eindhoven met in elke wijk één of meerdere wijkcentra waar jongeren tussen 7 en 27 terecht kunnen. De jeugdwerkers zijn te vinden op straat en proberen een connectie te maken in de leefwereld van de jongeren. “Bij hen, in het ambulante werk, begint het”, zegt Anisa Slegers. Ze is regisseur cultuureducatie bij Dynamo Jeugdwerk. Waarom hun werking best uniek is? Anisa ziet -naast de waaier aan locaties- nog 4 redenen.
1. Een enorm divers aanbod
Anisa: “We bieden met het Jeugdwerk echt superveel. Het grootste luik richt zich op de vrijetijdsbesteding van de jongeren. We kijken vooral naar wat zij willen doen. Willen ze een meidengroep oprichten en daar de make-up voor doen? Dan zorgen we daarvoor. Op onze Tech Playground staan 3D-printers of leer je programmeren. Er is een groot sportief luik, er zijn opnamestudio’s en muziek-crews die van urban tot heavy metal gaan.
In elk jongerencentrum zit ook een goed ingerichte hoek waar jongeren kunnen gamen. Niet alleen voor de lol, maar ook om er vrienden te vinden, om eens een tornooi te organiseren, om te ontdekken of ze er verder in willen. Ondertussen gaan we natuurlijk ook met hen in gesprek. Waar loop je tegenaan? Waar kunnen we je in helpen? Wat kun en wil je zelf? We zijn echt een combinatie tussen cultureel en sociaal werk.”
2. Hoger mikken met talentontwikkeling
Dynamo Jeugdwerk is erg gericht op talentontwikkeling. Dat is ook Anisa’s taak: “Ik ben bezig met de ontwikkeling van jongeren tot cultuurprofessionals. We hebben bijvoorbeeld veel jongeren in de stad die rappen tof vinden. Die komen binnen via de wijkwerking. Daar ontdekken ze het rappen en ontwikkelen zich erin. Een jeugdwerker merkt hun gedrevenheid op en vraagt of ze niet eens een lesje willen geven aan de jongeren.”
“We bieden hen dan ook samen met Fontys een didactische en pedagogische cursus aan. Zo leren ze echt lesgeven en groeien ze uit tot docent. En ze krijgen er een certificaat van, wat goed is voor hun toekomst. We hebben veel connecties met basisscholen en middelbare scholen. Op hun cultuurdagen zetten we deze ontwikkelde talenten in. Als beginnend of volwaardig professionals geven ze er workshops.”
Het begint dus met vrijetijdsbesteding. Via die weg vinden de jongeren elkaar, zijn ze bezig met wat ze tof vinden en groeien ze erin. Anisa: “Daarbij gaat het niet alleen over vandaag en morgen, maar ook over wat ze over 5 jaar willen kunnen. Ze ontdekken hun passie én wat ze er vervolgens mee kunnen en willen. We begeleiden ze daarbij en tonen wat er mogelijk is als ze er echt voor willen gaan, hobbymatig of op studievlak. Doordat je je passie ontdekt, leer je andere mensen kennen én het geeft je een goeie plek in de maatschappij.”
Hun hele werkwijze laat zich samenvatten in drie woorden: inspireren, leren en werken. Kortweg ILW. Neem nu de vijver van hun speelpark de Splinter. “Op die locatie kunnen kinderen niet alleen visjes scheppen”, zegt Anisa. “Wij leren ze ook meer over de vissen en de salamander. Wie weet komt er zo wel een jongere uit die zegt: ‘Ik wil hier meer over weten.’ Of die in zijn vrije tijd wil gaan vissen. Of die het zo leuk op die plek vindt, dat hij er vrijwilliger wil worden zodat hij andere kinderen kan leren wat ze er kunnen doen.”
“Het luik ‘Werk’ moet je dus breed zien. Dit is nu misschien een beetje een oubollig voorbeeld, maar voor breakdance of freerunning geldt hetzelfde. Zet je creatieve wieltje aan en kijk wat je kan doen om net iets hoger te mikken, dat is ILW.”
“Het gaat niet alleen over vandaag en morgen, maar ook over wat ze over 5 jaar willen kunnen”
3. Betrokken vrijwilligers
Er is het jeugdwerk, maar ook Dynamo. Die naam prijkt op het hoofdgebouw met evenementenzaal voor 550 toeschouwers. Het pand ligt op een A-locatie, pal in het centrum van Eindhoven. De grotere shows en culturele evenementen die ze met en voor de Eindhovense jeugd organiseren, vinden er plaats. Zo is er het Dynamo Metal Fest, of het grote graffiti-evenement Step in the Arena waar 150 plaatselijke én internationale kunstenaars hun kunnen tonen.
“Het zijn supervette grote evenementen”, zegt Anisa, “maar daar ligt altijd het jeugdwerk achter. Als bezoeker zie je het misschien niet, maar er staan bijvoorbeeld altijd vrijwilligers achter de bar. Omdat we zoveel culturele dingen en activiteiten opzetten, zijn veel jongeren die bij ons betrokken zijn ook als vrijwilliger actief. Het is fijn dat wij er niet alleen voor hen zijn, maar het werkt ook andersom. Als ze iets willen organiseren, nemen ze ook zelf de leiding. Het voelt als hun pek waar zij echt iets betekenen.”
4. Schakelfunctie
Tussen het hoofdpand Dynamo en het Jeugdwerk is er een bijna automatische doorloop. Jongeren ontwikkelen zich in hun wijk, stromen dan door naar andere plekken waar nog meer te doen is en nemen die kennis en vaardigheden dan weer mee terug naar het jeugdwerk. “We willen intern die connectie altijd behouden. Elk stadsdeel heeft ook zijn eigen wijkregisseur. Ze zitten elke week samen om te overleggen. Aan eilandjes hebben we geen boodschap.”
Daarbij komt dat Dynamo Jeugdwerk deel uitmaakt van Lumens. Dat is de overkoepelende welzijnsorganisatie die niet alleen het jeugdwerk, maar ook algemeen maatschappelijk werk, pedagogische ondersteuners, een crisisdienst, een dienst voor jonge moeders en nog veel meer behelst. Anisa: “Het is een grote, breed ingerichte organisatie, waarin we zorgen dat de teams goed samenwerken. Als een jongere in vertrouwen tegen me zegt dat ze misschien zwanger is, dan is het fijn dat ik dat meisje een deur verder in huis naar de Jem-werking (Jong en moeder) kan doorverwijzen. We zijn dus ook uniek in hoe groot wij het aanpakken en in hoe goed we die interne connecties leggen.”
Naast die interne, zijn er ook de externe connecties. Met het bedrijfsleven, met plaatselijke ondernemers, met ouders, met de gemeente… De voorbeelden daarvan zijn legio. Anisa: “Zo hebben we de Metal Factory. Die vindt onderdak in Dynamo en is een samenwerking met Summa, een reguliere school. Een honderdtal metalgasten en -dames krijgen er les in hoe ze met hun passie omgaan. Ze hebben vakken als Engels, Nederlands, wiskunde, praktijk zingen, spel, producen… Wij stellen de locatie voor die volwaardige middelbare onderwijsrichting beschikbaar. Het past binnen de scene
die we in Dynamo in huis hebben.”
Een ander voorbeeld is de samenwerking met Parktheater. “Samen zetten we het project Raak op. Jongeren met een kwetsbare achtergrond die soms maar net in Nederland zijn en het moeilijk op school hebben, bieden wij een cultuurtraject aan. Ze krijgen lessen in Dynamo en het Parktheater en werken toe naar een echte voorstelling.”
“Commit 040 is dan weer een freerunning- en tricking-hal, speciaal ingericht met klimrekken en obstakels én opgericht door jongeren zelf. In een paar jaar tijd ontwikkelde de hal zich tot een bijna zelfdraaiend geheel dat begeleid wordt door talenten die opklommen tot docenten en organisatoren. Het zijn echte ondernemers geworden, levende voorbeelden van inspireren, leren en werken.”
Meer praktijkverhalen over cultuurparticipatie voor kwetsbare jongeren?
Dynamo Jeugdwerk is een van de prikkelende praktijkcases die deel uitmaakt van het Vlaams-Nederlands Lerend netwerk actieve cultuurparticipatie voor kwetsbare jongeren. Op zoek naar meer inspiratie? Raadpleeg de andere praktijkverhalen.