Wie inclusief wil communiceren heeft vandaag heel wat verschillende perspectieven om rekening mee te houden. Van de noodzaak tot toegankelijke taal over nieuwe voornaamwoorden tot het in beeld brengen van een inclusief sinterklaasfeest - de veranderende tijd vraagt om bedachtzaam schrijven.
Sanne Devisscher is redactiecoördinator van Nieuwe Maan, het stadsmagazine waarmee de stad Mechelen maandelijks haar inwoners informeert. Hoe pakt zij in haar job de uitdagingen rond inclusieve communicatie aan?
Mechelen profileert zich de laatste jaren uitdrukkelijk als een inclusieve en solidaire stad, waarin verbinding voorop staat. Hoe sijpelt die beleidsvisie door in de communicatie van de stad, onder meer via Nieuwe Maan?
Sanne Devisscher: "Meer dan de beleidsvisie denk ik dat we ons bij Nieuwe Maan vooral bewust zijn van de realiteit. Mechelen is een zeer gemengde stad, met een aanzienlijk deel van de inwoners dat een andere herkomst heeft of Nederlands niet als moedertaal gebruikt. Al die mensen zijn Mechelaars, en met Nieuwe Maan willen wij graag elke Mechelaar bereiken. Het gaat dan uiteraard over veel meer dan die etnisch-culturele diversiteit, maar ook over leeftijd, opleidingsniveau, families, mensen met een beperking, … kortom: de hele gemengde groep aan mensen die je ziet wanneer je over straat loopt.”
Elke Mechelaar moet zich kunnen vinden in Nieuwe Maan. Hoe pakken jullie dat concreet aan bij het maken van jullie magazine?
Devisscher: “In de eerste plaats door rekening te houden met ons taalgebruik. Toegankelijke taal is een basisvereiste. We weten bijvoorbeeld dat er een groep inwoners is die geen diploma heeft van de middelbare of zelfs lagere school. In eerste instantie mag onze taal dus niet te moeilijk zijn. Daarnaast proberen we diversiteit van onze stad zowel in beeld als in inhoud te tonen. We schrijven over de beleidsthema’s van de stad die voor iedereen relevant zijn maar daarnaast durven we ook meer in functie van doelgroepen te denken. Sport voor iedereen, cultuurbeleving voor mensen met een kleine portemonnee, religieuze feestdagen die wel eens kunnen verschillen, …”
Los van eenvoudige of complexere taal zijn er de laatste jaren ook heel wat woorden ‘verdacht’ geworden, omdat ze door bepaalde groepen als kwetsend kunnen worden ervaren. Houden jullie daar rekening mee?
Devisscher: “Ja. Elke nieuwe collega die bij ons start, krijgt een opleiding in inclusief taalgebruik en we hebben ook een taalstijlgids met voorbeelden van wat je beter niet meer zegt - en alternatieven voor deze woorden. We geven die gids regelmatig een update, want de veranderingen gaan heel snel.”
Die taalveranderingen zijn ook niet onomstreden. Wat doen jullie bijvoorbeeld met de nieuwe voornaamwoorden zoals ‘hen’ en ‘hun’ die sommige mensen lastig vinden?
Devisscher: “Die voornaamwoorden gebruiken we hier en daar, zonder daar al te veel ‘poeha’ aan te geven. Maar meestal proberen we voornaamwoorden te vermijden door een zin anders te schrijven. Niet omdat we het moeilijk vinden om ze te gebruiken - want dat doen we dus wel - maar omdat de verschillende voornaamwoorden een zin vaak omslachtiger maken. En wij gaan altijd voor de meest vlotte manier van schrijven, want dat is het toegankelijkste.”
In beeldgebruik wordt die evenwichtsoefening nog scherper gesteld. Waar komen de beelden voor het magazine vandaan?
Devisscher: “We hebben een eigen freelance fotograaf, en ikzelf coördineer de shoots bij de artikelen en bewaak daarbij de diversiteit van de geportretteerde mensen. Onze eigen beeldbank is daardoor vrij uitgebreid. Los daarvan krijgen we af en toe ook beelden aangeleverd van externe partners.”
Wat als daar beelden tussen zitten die op de een of andere manier ingaan tegen jullie beleid rond inclusieve communicatie?
Devisscher: “We vragen altijd voldoende beelden op, zodat we kunnen kiezen. (glimlacht) Stel dat we beelden opvragen voor een artikel rond sinterklaas en er zit een afbeelding bij van een zwarte piet, dan kiezen we gewoon voor een ander beeld - eentje van de sint zelf of van lachende kinderen.”
Gaan jullie in discussie met de partners?
Devisscher: “Neen, het is niet aan ons om morele oordelen te vellen. Het kan zijn dat we uitleggen waarom we bepaalde beelden niet gebruiken en hoe wij het zien, maar we gaan nooit de goed-of-fout-discussie aan. Zoals ik al zei: we proberen elke Mechelaar te betrekken in onze communicatie, en dat betekent dat wij ook rekening proberen te houden met Mechelaars die er anders over denken dan wij. Trouwens: de stad treedt ons daarin bij, net doordat zij zo uitdrukkelijk de principes van inclusie en gelijkwaardigheid omarmt.”
Kregen jullie veel reacties op de cover van het decembernummer vorig jaar, waar een piet met roetvegen op stond?
Devisscher: “Geen enkele.”
Bedankt Sanne!
Inclusieve cultuur- en vrijetijdscommunicatie… als een voortdurende oefening
Diversiteit en inclusie - het zijn begrippen waar de brede cultuur- en vrijetijdssector vandaag gewoon niet meer omheen kan. publiq probeert diversiteit in haar brede communicatie op te nemen als een vanzelfsprekende waarde. Hoe dat concreet gaat? Je leest het hier.
Iedereen welkom: tips voor een inclusieve activiteit in de UiTdatabank
Wil je een groter en diverser publiek bereiken? Begin bij je communicatie: met deze tips zorg je ervoor dat iedereen de weg vindt naar jouw activiteit.
Meer impact dankzij efficiëntere UiT-communicatie in Merksplas
"Een goedgevulde UiTagenda, tijdswinst en efficiëntie voor alle partijen zijn het resultaat van onze inspanningen."