Van lege ruimte naar socioculturele vrijplaats: het verhaal van vzw Toestand

vzw Toestand geeft een tijdelijke niuewe invulling aan leegstaande gebouwen en verlaten ruimte. De organisatie, gevestigd in Brussel, zet in op de ontwikkeling van een laagdrempelige en inclusieve sociaal-culturele dynamiek, op basis van ontmoeting, actie en creatie. Dankzij bewoners uit de buurt met zin voor initiatief krijgen de leegstaande ruimtes een nieuwe betekenis. Ze zijn de laboratoria voor de ruimtes van morgen: er is plaats om te ontmoeten, te experimenteren, te falen en te leren.

Allee du Kaai, in de Noordwijk in Brussel, is de thuisbasis van vzw Toestand. Ooit was Allee du Kaai een verzameling leegstaande loodsen, nu is het een plek waar iedereen welkom is, waar ontmoeting, persoonlijke beleving en groei, centraal staan. Toestand vzw stelt de ruimte beschikbaar aan kleine initiatieven met bijzondere plannen, ongeacht hun kapitaal. In de ruimte vinden publieke activiteiten naar ieders smaak en wil plaats: er is een zeefdrukatelier, een skatepark, een fietswerkplaats, … Allee du Kaai groeide zo uit tot een levendige plek waar uiteenlopende sociale, artistieke en sportieve activiteiten plaatsvinden. In de nabije toekomst zal het plaats moeten ruimen voor een groot nieuw stadspark, maar deze tijdelijkheid staat de organisatie niet in de weg om te dromen en te plannen.

In Allee du Kaai, en op andere locaties van vzw Toestand , zijn er jeugdwerkers aan het werk zodat jongeren uit de buurt weten dat ze welkom zijn en ondersteund kunnen worden in het uitwerken van hun ideeën. Het is de bedoeling dat jongeren zoveel mogelijk zelf hun eigen voorstel doen en dat verder ontwikkelen in de ruimte die ze ter beschikking krijgen en met de ondersteuning van de jeugdwerkers. Aangezien iedereen dezelfde ruimtes deelt, ontstaan er zo ook veel nieuwe samenwerkingen.

Negen principes maken de kern van hun werking uit. Deze principes maken de aanpak van vzw Toestand radicaal anders dan veel andere socioculturele organisaties.

• Spontaan
• Niet gestroomlijnd - L’esthétique du brol
• Rol van de jeugdwerker: samen op ontdekking i.p.v. een topdown programma
• Alternatief
• Horizontaal en participatief
• Feest
• Meertalig
• Doen!
• Directe actie

Een snelle aanpak, liefst met zo weinig mogelijk tussenstappen, kenmerkt de werking van Toestand. Hoe langer je een tijdelijke ruimte mag bezetten, hoe moeilijker het is die snelheid te bewaren. Deze 9 principes helpen hen als leidraaid om hun eigenheid te behouden.

Benieuwd naar hoe deze principes zich vertalen in de praktijk? Bekijk de foto’s en filmpjes in de presentatie van Bie Vancraeynest, coördinator van Toestand vzw.