Generatie Zelf

YoungWorks definieert Generatie Z als 'alle jongeren geboren tussen 2000 en 2015'. Het webinar focuste op de ‘jongeren’ binnen Generatie Z: 12 jaar en ouder, ofwel geboren vóór 2008. Dit is de groep die langzaam maar zeker onder de vleugels van hun ouders vandaan kruipt en een eigen identiteit en blik op de wereld ontwikkelt.

Gen Z wordt gekenmerkt als tech-savvy, kosmopolitisch, ondernemend, geëngageerd. Maar ook: onzeker over de toekomst, risicomijdend, geldbelust en nóg slechter in staat om zich te concentreren dan hun voorgangers.
Mark Van Rijn
YoungWorks

YoungWorks onderscheidt drie belangrijke tendensen, die op lange termijn een beeld schetsen van deze generatie.

Digitalisering

Gen Z is de eerste generatie die geen leven zonder internet gekend heeft. De vervlechting van online en offline heeft instant tot de norm gemaakt. Daardoor verwachten jongeren direct en snelle toegang tot kennis, diensten en producten, op ieder moment van de dag. Door die instant behoeftebevrediging liggen hun verwachtingen erg hoog. Dit vertaalt zich ook naar andere contexten als onderwijs, werk en relaties. Die verwachtingen gaan gepaard met een erg kritische houding waarmee ze de maatschappij en de mensen om zich heen uitdagen om zich te vernieuwen.

Internet heeft een extra dimensie toegvoegd aan het proces van identitetsontwikkeling. De online wereld biedt nieuwe mogelijkheden voor zelfprofilering: Gen Z kan zich via sociale media altijd en overal tonen aan de buitenwereld. Het zijn platformen voor zelfexpressie. Hier delen jongeren naar hartenlust hun eigen look, gedrag en ideeën en proberen ze grip te krijgen op wie ze zijn, waar ze voor staan en wat ze willen uitstralen.

Dankzij het internet staat Gen Z in verbinding met leeftijdsgenoten en gelijkgestemden. Hierdoor krijgen ze de mogelijkheid om hun sterke behoefte aan groepsbeloning te vervullen. In de zoektocht naar wie ze zijn, geven sociale contacten hen richting en neemt groepsidentiteit onzekerheid weg. Hoewel deze vormen van digitale interactie laagdrempelig en kortstondig zijn, bevestigen ze wel voortdurend het bestaan van een onderlinge band.

Learnings

  • Verwachtingsmanagement is de sleutel: speel in op de verwachtingen van jongeren.
  • Kijk mee over hun schouders en ga na hoe ze zich profileren.
  • Bereikbaarheid is de norm: zorg dat je als organisatie bereikbaar bent.

Individualisering

Jongeren ontwikkelen zich tot een autonoom, individueel persoon van zodra ze minder afhankelijk worden. De basis van hun zelfbeeld leggen ze in hun jonge jaren. Uit onderzoek blijkt dat hun belangrijkste leerdoelen zelfontplooiing en individuele ontwikkeling zijn. Omdat onze samenleving het individu verantwoordelijk stelt voor zijn/haar succes of falen, zijn ze sterk doordrongen van maakbaarheidsdenken. Daardoor stellen ze hun individuele vrijheid centraal en erkennen ze het belang van persoonlijke ontwikkeling.

Het geloof in eigen maakbaarheid leidt voor een deel van de jongeren tot een proactieve do-it-yourself houding. Hun zelfbeschikking biedt hen de mogelijkheid om klasse-overstijgend te denken en te handelen, om grootse ambities te stellen en om zich volop op hun persoonlijke ontwikkeling te focussen.

De focus van Gen Z is al op jonge leeftijd toekomstgericht. Oog op nuttig en interessant werk hebben is belangrijk voor hun zelfbeeld. Ons economisch systeem beïnvloedt hun professionele ontwikkeling. Jonge starters investeren daarom in onbetaalde stages en vrijwilligerswerk. Daarnaast kunnen ze zich altijd en overal tonen via sociale media. Via die nieuwe mogelijkheden voor zelfpromotie zetten ze hun activiteiten en eigenschappen in de spotlight.

Learnings

  • Stimuleer zelfontplooiing, accepteer twijfels
  • Reken jongeren niet af op wat ze nu doen, focus op wat ze willen bereiken
  • Neem druk weg en streef naar een gelijkwaardig startpunt

Ideologisering

Tijdens het proces van volwassenwording ontwikkelen jongeren persoonlijke idealen en sterkere gevoelens van maatschappelijke betrokkenheid. Daarom hebben ze vaak grote idealen en de ambitie om de wereld te veranderen. Gen Z groeit op in de meest diverse samenleving ooit. Daardoor wordt een inclusieve houding meer en meer de norm voor jongeren. Ze streven naar gelijke behandeling op straat, in de klas en op de werkvloer. Hoe belangrijk inclusiviteit voor hen is, is afhankelijk van de directe leefomgeving waarin jongeren opgroeien. Maar ongeacht hun woonplaats en milieu: negeren en wegkijken is steeds lastiger. Organisaties moeten zich aan die veranderende inclusiviteitsnorm aanpassen, willen ze Gen Z aan zich verbinden. Wil je als organisatie een inclusieve houding uitdragen? Dat kan, maar alleen wanneer je de toenemende diversiteit in de samenleving weerspiegelt.

Gen Z groeit op in een decennium waarin de wetenschappelijke consensus over de menselijke invloed van de klimaatverandering sterk toenam. Daarom is duurzame verandering voor hen niet meer dan logisch. Duurzaamheid is een centraal thema in de set van waarden, ideeën en overtuigingen die jongeren zich aanmeten en bepaalt zo in toenemende mate hun handelen. Toch hebben ze niet allemaal massaal de ‘duurzame norm’ omarmd. Gevoed door hun wispelturige puberbrein is het logisch dat ze niet altijd de meest duurzame keuzes maken. Om jongeren te activeren op dit onderwerp is het belangrijk dat het onderdeel wordt van hun identiteit: de set van waarden, overtuigingen en ideeën die sturend zijn voor hun gedrag.

Gen Z heeft een zogenaamde ‘bullshitfilter’. Ze zijn opgegroeid in een tijdperk waar informatie altijd en overal beschikbaar is. De schandalen binnen bedrijven en instituten halen voortdurend het wereldnieuws. Gen Z kan hier onmogelijk van wegkijken. Wat leidt tot een kritische blik en een toenemende roep om transparantie en eerlijkheid. Die mate van openheid van een instelling of organisatie is noodzakelijk om hun vertrouwen te winnen en te behouden. Fouten maken mag, maar een organisatie moet hier wel eerlijk over zijn en te allen tijde de menselijke maat bewaken.

Learnings

  • Denk na over hoe jij het idealisme van Gen Z kunt voeden.
  • Wees transparant: toon je idealen en je imperfecties.

Dit leerden de deelnemers uit het webinar:

'Denk als organisatie na over hoe je kan bijdragen aan de zelfontplooiing en identiteitsvorming van jongeren.'

'Niet alle jongeren hoeven zich aangesproken te voelen tot je organisatie. Je bereikt beter de jongere die zich goed voelt bij je organisatie.'

'Meer transparant communiceren over wie we zijn en wat we doen.'

'Voldoende de jongere zelf bevragen. Zij weten namelijk zelf het beste wat ze willen en wat werkt.'

'Jongeren worden gedreven door hun emoties. En ze worden gemotiveerd sociale relevantie (de blik van hun ‘peers’).'

Wil je meer?

Verdiep je in Generatie Z met het e-book ontwikkeld door YoungWorks.

Vraag en antwoord

Tijdens het webinar konden de deelnemers vragen stellen aan de experten van YoungWorks die meteen beantwoord werden. Download hieronder de q&a.

YoungWorks

Youngworks is een bureau voor jongerencommunicatie en -onderzoek. Ze spreken dagelijks met jongeren, en volgen al 20 jaar wat hen bezighoudt, boeit en beweegt. Zo brengen ze trends en jongerencultuur in kaart en ontwikkelen ze strategieën en concepten.

Verslag kennisevent

Hoe verleiden we jongeren tot cultuurparticipatie?

12 jan. 2024

Om jongeren te verleiden tot cultuurparticipatie moet je hen ervaringen bieden die hen vooruit helpen in het proces van opgroeien. Dat is, kort gezegd, de boodschap van jeugdsocioloog Maike Kooijmans, die te gast was op het publiqForum van december 2023.

Meer lezen
Verslag kennisevent

Wat leren cultuureducatoren van herinneringseducatie?

13 dec. 2023

Hoe kan je het herdenken her-denken? Het was dé vraag tijdens de derde halte van de Roadtrip Cultuureducatie 2023. We praten met Wouter Sinaeve (In Flanders Fields Museum) na over zijn aanpak en over hoe kunst en co-creatie kunnen helpen bij het omgaan met verlies.

Meer lezen
Praktijkvoorbeeld

Jongeren aan het roer: het verhaal van Cultuurshock bij 30CC

12 dec. 2023

Ongeveer een jaar geleden kreeg Pieter Pyck de opdracht van 30CC om een participatieve jongerenwerking op te zetten. Tijdens het publiqForum nam hij ons mee in zijn verhaal en deelde hij zijn indrukwekkende verwezenlijkingen van het afgelopen jaar.

Meer lezen