CO Merksemdok en cultuureducatie, een klein beetje context
Het Cultureel Ontmoetingscentrum Merksemdok in Antwerpen organiseert sinds enkele jaren activiteiten om kwetsbare kinderen uit de buurt van allerlei kunstvormen te laten proeven: muziek maken, tekenen, knutselen, … elke week valt er iets nieuws te ontdekken.
Dit doen ze onder de naam Kunstenbad in samenwerking met de Academie van Merksem en de lagere school De Luchtballon. Kunstenbad richt zich op kinderen van het eerste en tweede leerjaar. Koen Pyls, verantwoordelijke cultuur van het ontmoetingscentrum en Evi Janssens, zorgcoördinator van de Luchtballon, merkten dat de kinderen na een deelname aan Kunstenbad toch niet meteen doorstroomden naar de reguliere werking van de Academie. Daarom richtten ze een vervolgtraject op voor oudere kinderen met de kunsteducatieve organisatie Wilde Raven. Samen vormen ze een sterk netwerk om kwetsbare kinderen uit de buurt aan cultuur te laten participeren.
Online aanbod
Dit voorjaar zorgde corona voor een abrupte stop voor CO Merksemdok. Omschakelen naar digitaal aanbod was voor hun doelgroep, kwetsbare families en kinderen, niet de beste keuze. Er zijn namelijk heel wat drempels die ervoor zorgen dat je door je aanbod te digitaliseren een deel van je publiek verliest.
- Heel wat families hebben niet of niet genoeg laptops en smartphones om hun kind(eren) hieraan te laten deelnemen.
- Het aanbieden van activiteiten via specifieke tools (zoom, padlet, …) verhoogt de drempel. Veel gezinnen zijn hier namelijk niet mee bekend.
- Een deel van de ouders heeft geen e-mailadres, wat het online contact met de kinderen bemoeilijkt.
- Heel wat kwetsbare gezinnen staan weigerachtig tegenover het plaatsen van beelden van hen, en zeker van hun kinderen, op online platformen.
- Door online een opdracht te communiceren, hebben de kinderen ook nog niet het materiaal om de opdracht mee uit te voeren. “Je kan niet altijd alles uit afvalmateriaal laten maken. Kinderen hebben lijm, een schaar en papier nodig en die zijn er niet altijd thuis.” zegt Nadine Heidbrink van Wilde Raven.
Als je met kwetsbare families werkt, is het noodzakelijk eerst persoonlijke verbinding te creëren om iets te doen slagen.
DeliverArt: een mix van offline en online
Pakketjes rondbrengen
Om hun publiek toch te bereiken, zorgden de medewerkers van Kunstenbad en Wilde Raven voor een goede mix van offline en online: aan de ene kant het rondbrengen van pakketjes waarbij ze de kinderen live konden zien en aan de andere kant online contact met de ouders via een laagdrempelige tool. Elke drie weken brachten Marijke en Cami van Kunstenbad pakketjes vol opdrachten en materiaal rond bij de kinderen. Nadine van Wilde Raven deed een wekelijkse ronde. Deze persoonlijke contactmomenten bleken erg waardevol, tot zelfs noodzakelijk om het online contact met de ouders nadien vlot te laten verlopen.
Whatsappgroep
Dit live moment vulden zowel de medewerkers van Kunstenbad als Nadine van Wilde Raven aan met een online Whatsappgroep. ‘Whatsapp is een erg laagdrempelige tool aangezien bijna alle ouders hier zelf al gebruik van maken’, zegt Koen Pyls. Een besloten Whatsappkring met de ouders van de leerlingen bleek dus het ideale communicatiemiddel om over de opdrachten te communiceren. Ouders stuurden foto’s door van kunstwerkjes van hun kinderen, ze stonden in contact met andere ouders en de begeleiders hadden zo de kans de ouders te blijven motiveren de opdrachten uit te voeren. Evi Janssens, zorgcoördinator van school de Luchtballon, merkte veel ouderbetrokkenheid in de Whatsappgroep van Kunstenbad. Iets om volgend jaar misschien verder te zetten, ook zonder social distancing-maatregelen.
Sleutel tot succes
“Dat deze aanpak op afstand nu goed werkt, is enkel mogelijk dankzij de basis die we de voorbije jaren reeds legden door actief een netwerk uit te bouwen”, zegt Koen Pyls. Ook de samenwerking met de school is van groot belang. De hoge respons en interactie is deels te danken aan de hulp die zorgcoördinator Evi elk jaar opnieuw biedt om families in te schrijven en hen eraan te herinneren. Daarom speelt zij nu ook een actieve rol in de Whatsappgroep.
Zou je iets veranderen?
Als je met kwetsbare families werkt, is het noodzakelijk eerst persoonlijke verbinding te creëren om iets te doen slagen. Het live aspect is onmisbaar en kan niet vervangen worden door een online aanbod. Cami Moonen van Kunstenbad denkt wel nog meer met filmpjes op Youtube te experimenteren waarin opdrachten uitgelegd worden.
3 tips voor het werken met een kwetsbaar publiek in tijden van social distancing:
- Zorg voor een - coronaproof - live contactmoment en herhaal dit regelmatig.
- Bouw op het netwerk dat je reeds had of werk samen met een sociale organisatie die een achterban heeft.
- Wil je graag tussendoor online contact houden? Kies een laagdrempelige online communicatietool.
Cultuureducatie en online aanbod
De digitalisering van het fysieke cultuureducatieve aanbod werpt heel wat vragen op. Wat is kwalitatief online aanbod? Hoe kan je interactie creëren in een digitale workshop? publiq organiseerde een ronde tafel rond het thema. De bevindingen van de deelnemers lees je hier.
Hoe JEF omschakelde naar een coronaproof aanbod
JEF is het aanspreekpunt voor iedereen die te maken heeft met film, jeugd en nieuwe media, op school en in de vrije tijd. Net als veel andere organisaties kon JEF door de quarantaine een deel van haar aanbod niet langer laten doorgaan. Hoe maakte JEF de switch naar een coronaproof programma?
Cultuurparticipatie in en na coronatijden
Cultuur- en vrijetijdsparticipatie in en na coronatijden: hoe ziet het publiek dit? Lees de samenvatting, download het volledige rapport en herbekijk de webinar.
Dit was de Roadtrip Cultuureducatie 2020
De Roadtrip Cultuureducatie 2020 bracht boeiende inspiratie en uitwisseling met zich mee, zelfs in tijden van corona. Ontdek de verslagen en de highlights van de verschillende sessies.
Netwerk Vitamine C
Wissel uit over cultuureducatie met andere radars van het netwerk Vitamine C.
Radars netwerk Vitamine C
Deze mensen en organisaties tekenden al de engagementsverklaring van Netwerk Vitamine C.