Elke editie port Krokuskriebels de deelnemende musea aan om op de een of andere manier uit hun comfortzone te komen. Dit jaar zette het project in op familie-aanbod voor kinderen met een beperking, want nogal wat bijzondere families blijken zich (nog) niet welkom te voelen in een museum.

Hoe beleven kinderen met een beperking vrije tijd?

Samen met vzw De Ouders, een organisatie van en voor ouders van kinderen met een beperking, organiseerde Krokuskriebels eerst een bevraging over de vrijetijdsbeleving van deze families.

Dit waren de belangrijkste inzichten:

1. 51% van de bevraagden heeft met zijn kinderen nog geen museum bezocht. De redenen? 35% omwille van praktische drempels, 38% weet niet of ze er welkom zijn.

“Een toilet waar je met twee in kan, een sanitaire ruimte waar je deftig je handen kan wassen… Toegankelijkheid is meer dan het installeren van een rolstoelhelling.

“Mijn zoontje is zot van grote schilderijen aan de muur, maar roept relatief luid als hij enthousiast is. In een museum word je daardoor scheef bekeken. Wij willen ons graag welkom voelen, en niet worden terechtgewezen door het museumpersoneel of de andere bezoekers.”

2. Families geven de voorkeur aan bepaalde vormen van activiteiten.
Een uitgestippeld familieparcours dat zelfstandig kan worden afgelegd (op eigen tempo dus), een zintuigenparcours, vrije speelruimte.

“Een gesplitste activiteit is fijn, zodat één ouder zich kan focussen op een activiteit met het kind met een beperking, en een andere ouder iets kan doen met broers of zussen in het regulier aanbod. Maar wel op dezelfde locatie.”

3. Families hebben nood aan specifieke informatie om hun bezoek voor te bereiden.
Informatie over beschikbare infrastructuur en hulpmiddelen, over de aanwezigheid van aangepast aanbod, over prijs en bereikbaarheid, over rustige of prikkelarme momenten …

“Het aanbod moet onafhankelijk zijn van de leeftijd. Mijn kind van 20 geniet van zoektochten voor lagere schoolkinderen.”

© Gezinsbond

Tip! Kinderen en families met een beperking hebben nood aan duidelijke communicatie

Communicatie blijkt cruciaal in het wegwerken van bezorgdheden. Op de site van Krokuskriebels werden de museumactiviteiten dit jaar bijvoorbeeld duidelijk getagd (auditieve, visuele, fysieke of verstandelijke beperking, neurodiversiteit, …) zodat ouders hun weg zouden vinden in het aanbod.

Wanneer de fysieke drempel te groot is kan je op je site ook een aantal digitale evenementen ontwikkelen, onder de noemer: ”Geraak je niet in het museum, het museum komt naar jou!” De bevraging van vzw De Ouders wees uit dat 30% van de ouders interesse heeft in een digitale rondleiding of een creatieve online workshop.

Coachingstraject: projecten op maat voor kinderen met een beperking

Naar aanloop van de krokusvakantie liep Krokuskriebels met een twintigtal Vlaamse en Brusselse musea een coachingstraject. Samen werkten ze een inclusieve activiteit uit op maat van families met kinderen met een beperking. Kris Vlaeminck van Train World in Schaarbeek vertelt hoe ze in het populaire treinmuseum met die uitdaging omgingen.

Vlaeminck: “De materie was niet helemaal nieuw voor ons, want in ons reguliere aanbod zit een multisensorieel parcours dat we ontwikkelden voor mensen met een verstandelijke beperking. Maar voor Krokuskriebels wilden we een andere focus leggen. We ontwikkelden een gezinspakket gericht op kinderen met een visuele en/of auditieve beperking. We gebruikten onze nieuwe tentoonstelling Animalia als insteek en koppelden elk van de vijf zintuigen aan een dier. Alle info was beschikbaar in braille en via audiodescriptie. Er waren ook thermoformen (voelbladen) waarmee je de oriëntatie van de ruimte verheldert voor mensen met een visuele beperking. Dat is iets wat we tot een vast onderdeel van onze expo’s willen maken.”

© Trainworld
Ikzelf denk bij een nieuw kinderparcours nu sneller na over mogelijke drempels en hoe ik die kan wegwerken.
Lize De Doncker
Educatief medewerker Industriemuseum Gent

Maak een museumbezoek altijd toegankelijk

Dat laatste is belangrijk, want de aandacht voor toegankelijkheid stopt natuurlijk niet met het einde van de krokusvakantie. De bedoeling is dat de musea de inzichten die ze opdeden meenemen in hun reguliere werking. In het Industriemuseum in Gent ontwikkelde men geen specifiek pakket, maar probeerde men met kleine ingrepen het ‘normale’ museumbezoek toegankelijker te maken, vertelt educatief medewerker Lize De Doncker.

De Doncker: “In plaats van extra activiteiten te ontwikkelen hebben we ‘de toer’ van ons museum gedaan en gekeken wat er beter kon. Krokuskriebels werd zo de aanleiding om ideeën waarmee we al langer speelden te realiseren. Onze EHBO-ruimte is nu bijvoorbeeld permanent een prikkelarme ruimte met kussens, fidgettoys en een verzwaringsdeken. Daar staat ook een hoge verzorgingstafel waarop oudere kinderen kunnen worden verschoond. Onze Tinkerstudio, een plek waar je als bezoeker iets kan maken of knutselen, voorziet in aangepaste scharen en knutselmateriaal dat veilig en prettig is voor kinderen met een beperking. En dankzij het coachingtraject konden we dit jaar extra inzetten op toegankelijkheid en inclusie. We werken hier al langer aan, maar door een interne opleiding en dankzij de positieve reacties van de families is dit toch wat in een stroomversnelling geraakt. Ikzelf denk bij een nieuw kinderparcours nu sneller na over mogelijke drempels en hoe ik die kan wegwerken.”

Het coachingstraject dat aan Krokuskriebels voorafging blijkt ook voor het team van Train World van onschatbare waarde.

Vlaeminck: “We hebben er een theoretische introductie rond toegankelijkheid gekregen maar onszelf ook actief bevraagd: waar staan we als museum, wat zijn obstakels voor ons, wat kan er beter? Uit die analyse bleek dat ons museum nog een aantal fysieke drempels kent, maar ook - en daarvan waren we ons minder bewust - communicatieve drempels. De website aanpakken staat dus hoog op ons prioriteitenlijstje. Mijn eigen tip voor andere musea? Je kan niet alles tegelijk doen. Ga stap voor stap. Zoek partners waarmee het klikt en kies een aanpak die realistisch is, ook financieel. Grote ambities kunnen averechts uitpakken wanneer ze te lang aanslepen, dan verdwijnt de motivatie bij het team. Nadenken over toegankelijkheid mag geen last worden, het is een uitdaging.”

© Trainworld

Meer lezen over toegankelijke vrijetijdsbeleving en communicatie?

Hoe toegankelijk is jouw evenement?

In samenwerking met verschillende partners biedt publiq ondersteuning om het aanbod in jouw stad of gemeente of bij jouw organisatie toegankelijker te maken op verschillende vlakken.

Meer lezen
Praktijkvoorbeeld

Bereik een diverser publiek met de try-out

15 jan. 2020

Maak kennis met een nieuw publiek dat nog niet zelf de weg naar jouw organisatie vindt.

Zo pak je het aan