Het is een zodanig vertrouwd gegeven in de grootstedelijke theaters dat het bijna onoverbrugbaar lijkt: enkel tijdens de schoolvoorstellingen zie je in het publiek een realistische weerspiegeling van de Brusselse bevolking. Vrije voorstellingen en workshops in de vrije tijd trekken vooral witte kinderen aan.
Daarom stampte BRONKS in 2010 een ouderwerking uit de grond. De travakker van dienst was en is nog steeds Tine Melens, die bij BRONKS mee instaat voor de schoolreservaties, omkadering en de ateliers voor kleuters en lagereschoolkinderen.
De druppel
“Het knaagde al veel langer bij ons: die discrepantie tussen de superdiversiteit in onze zaal bij de schoolvoorstellingen en de overgrote meerderheid aan voornamelijk Belgen van Vlaamse origine bij de vrije voorstellingen en tijdens de vakantie- en jaarworkshops. De directe aanleiding om deze discrepantie aan te pakken, was een voorstelling van Laika (Zetels van goud), die op locatie speelde in een basisschool in Molenbeek.”
Zetels van goud gaat over twee kinderen met alleenstaande ouders: het ene kind heeft een immense berg speelgoed, het andere een vliegend tapijt. Qua thematiek kan dit tellen voor het Molenbeekse publiek, zou je denken. Maar de realiteit viel flink tegen: de voorstelling speelde op een zondagnamiddag en het publiek bestond enkel uit ‘witte’ vaders en moeders en hun kinderen.
Aangezien het ook een grote verzuchting was van de Molenbeekse schooldirectie om de ouders meer te betrekken bij extra-murosactiviteiten, lag de insteek van BRONKS voor de hand: via de scholen de ouders laten kennismaken met het theater waar hun kinderen naartoe gaan met de klas, met dat gebouw waar ook in de vrije tijd niet-alledaagse dingen gebeuren en -wie weet- de ouders zelf op de planken krijgen.
De partner
“Ouderbetrokkenheid is niet iets dat je als theaterhuis op je eentje moet proberen te realiseren”, aldus Tine. “Je hebt goede partners nodig en die hebben wij gevonden in twee medewerkers van Ligo-Brusseleer, dat in Brusselse scholen activiteiten met ouders opzet. Door de werking binnen de muren van de scholen hebben ze een vertrouwensband met de ouders, zodat ze gemakkelijker kunnen verleid worden om deel te nemen aan dingen die ze nog niet kennen.”
BRONKS rekruteert de ouders voor hun oudergroep uit de scholen waarmee het al een intensief traject heeft afgelegd. Scholen die bijvoorbeeld al jaren geregeld met hun klassen naar schoolvoorstellingen komen. Scholen waarmee BRONKS -los van de voorstellingen- theaterprojecten opzet. En ook scholen die dankzij de intermediaire rol van Ligo-Brusseleer de horde nemen naar het theater en sindsdien enthousiast “ja” zeggen op elk BRONKS-voorstel.
De verlokkingen
De stap zetten naar het centrum van Brussel is al geen evidentie en daar speelt Ligo-Brusseleer een belangrijke rol: ouders komen samen en vertrouwen op iemand die ze kennen. Bij BRONKS worden ze warm onthaald met een babbeltje en kunnen ze wat rondkijken in het gebouw waar hun kinderen naar voorstellingen komen kijken.
“In feite nodigen we hen gewoon uit om – indien mogelijk samen met de klas van hun kind - naar een schoolvoorstelling te komen kijken”, vertelt Tine. “We organiseren sowieso een introductie en kunnen hen op die manier handvaten aanbieden zodat ze van de voorstelling kunnen genieten. Het zijn vooral actieve, speelse ateliers, waardoor de ouders mee in het bad worden getrokken en het spelplezier van hun kinderen mee-beleven of soms mee ervaren.” Afhankelijk van de voorstelling is er daarna tijd voor een interculturele dialoog waarbij universele thema’s worden aangekaart, elementen uit de voorstelling worden besproken of heikele punten naar boven komen drijven.
Tips & trics
“Een belangrijke barrière voor ouders is vaak dat er nog kleinere kinderen in het gezin zijn die nog niet naar school gaan, waardoor deelname aan activiteiten moeilijk of onmogelijk is. Daarom bieden we gratis babysit aan gedurende de tijd van de inleiding, de voorstelling en desgevallend ook nog het nagesprek”, is alvast een eerste tip die Tine ons meegeeft.
En om het over de financiële kant van de zaak te hebben: het oudergroepje kan gratis naar de schoolvoorstellingen komen kijken. En scholen mogen altijd enkele ouders inschakelen als extra begeleiding bij de schoolvoorstellingen. Wanneer ouders hun kind later willen inschrijven voor een workshop of samen naar een vrije voorstelling willen komen kijken, wijst BRONKS hen de weg naar Paspartoe (de Brusselse UiTPAS).
Eenmaal de ouders de theatermicrobe voelen kriebelen en hun kinderen ook in de vrije tijd laten deelnemen aan het BRONKS-aanbod, is het kwestie van dit vuurtje warm te houden. Tine is regelmatig te zien op school, aan de schoolpoort, tijdens activiteiten van Brusseleer … Persoonlijk contact is hierbij superbelangrijk. Niet alleen met de ouders, maar ook met de leerkrachten, aangezien zij zeer ondersteunend kunnen zijn in het toeleiden van kinderen naar BRONKS. De ouders worden telkens persoonlijk uitgenodigd op de publieksmomenten van BRONKS, en als er een kind heeft deelgenomen aan een workshop, volgt Tine het op de voet: een telefoontje, een babbeltje op school …
Een succesverhaal met alleen maar pieken?
Welnee: “Zo was er een school in Molenbeek, met wie we al diverse projecten deden. Met de kinderen van de derde graad maakten we een kleutervoorstelling met als doel onze aanwezigheid en zichtbaarheid in die school vergroten, zodat ook de ouders van de nieuwe kleutertjes onze werking snel zouden leren kennen en vertrouwen. Helaas stak daar corona stokken tussen de wielen en ging het effect daarvan voor een stuk verloren.”
Maar toch zijn er fantastische opstekers: zoals die mama die in het prille begin van het oudergroepje bij BRONKS terechtkwam. Jarenlang kwam ze met haar kinderen naar allerlei activiteiten, schreven haar kinderen zich in voor diverse workshops. Nu werkt haar oudste dochter mee aan het onthaal.
En zoals die theatervoorstelling die BRONKS met een groep mama’s maakte en opvoerde voor een aantal klassen van de school. “Hopelijk is het tijdperk dat corona stokken in de wielen kon steken nu voorgoed voorbij, kunnen we weer een standvastiger groepje opbouwen en volgend seizoen samen met de ouders onze schouders zetten onder een volgend theaterproject”, blikt Tine enthousiast naar 2023.
Meer dan tien jaar werken aan de toeleiding van ouders met een andere origine naar het theater, levert volgende noodzakelijkheden op: financiële drempels wegwerken, grondige omkadering bij de voor- en nabesprekingen, aanwezigheid en nabijheid. Duurzaamheid vereist immers grondigheid, geloof en geduld.