Art Thinking, dé methode voor out-of-the-box cultuureducatie

Maria Acaso is mede-oprichtster van het collectief Pedagogias Invisibles, hoofddocent aan de Complutense Universiteit in Madrid en hoofd Educatie van het Reina Sofia Museum in Madrid. Door middel van allerlei publicaties, workshops en evenementen, waaronder de jaarlijkse Art Thinking school, verbreedt en verdiept zij Art Thinking als een methode die in staat is formele educatie te hervormen en een gedragen kunstbemiddeling tot stand te brengen binnen culturele instellingen.

Art thinking is gestoeld op 4 principes die kunst tot een creatieve dialoog maken:

1. Divergent thinking

Divergent denken is een methode die wordt gebruikt om creatieve ideeën te genereren door zoveel mogelijk oplossingen te onderzoeken. Het gebeurt meestal op een spontane, "niet-lineaire" manier, zodat veel ideeën tegelijkertijd kunnen ontstaan. Je kan een appel bijvoorbeeld rationeel zien als een groene, eetbare vrucht die wereldwijd gecultiveerd wordt. Als je divergent naar een appel kijkt kan het - in al zijn absurditeit - even goed een onderlegger zijn. Als je eenmaal divergent leert denken, is kan je naar de volgende fase, kritisch denken, overgaan.

2. Pleasure / sexy pedagogy

Kennis wordt niet verworven als we er niet naar verlangen. Het plezier dat we verwerven bij het bezoeken van theater, musea of concerten zoeken we zelf op. De behoeftevervulling wordt dus vanuit eigen initiatief voldaan. Bij kunsteducatie zouden we vanuit datzelfde principe moeten vertrekken: vertrekken vanuit de wil om iets te leren, in plaats van het op te leggen aan iemand. Op die manier wordt educatie veel beter gestimuleerd en zal er meer resultaat geboekt worden.

3. Education as a cultural production

Om aan den levende lijve te ondervinden welke vormen kunst kan aannemen, creëerde Acaso samen met de deelnemers aan het roadtripevent verschillende performances. De deelnemers produceerden samen geheel nieuwe opvoeringen waarbij ze hun eigen lichaam, objecten, en ruimtes moesten inzetten. Hoe de deelnemers hun badkamer voordien enkel zagen als de ruimte voor de was en de plas, leerden ze via Art Thinking dat deze ruimte ook een decor voor een artistiek schouwspel kan zijn. Een workshop, een Zoom-meeting, een winkelstraat,… kunnen allemaal gezien worden als een plek waar je kunst kan produceren. Je hoeft alleen verder te denken dan je rationeel vermogen en in te zetten op Art Thinking.

4. Collaborative projects

Het vierde en laatste principe van Art Thinking is samenwerking. Kunst is participatie, iets dat samen met kunstenaar en publiek tot stand komt. Ervoor zorgen dat mensen zelf kunnen deelnemen aan cultuur en kunst is cruciaal. Artiesten moeten op zoek gaan naar een aspect waarmee iedereen zich kan verbinden zodat kunst een gezamenlijk project wordt.

Cultuureducatie is een performance. Het is cruciaal om een andere relatie te creëren tussen kunstenaar en publiek dan de traditionele relatie van ‘kunst-maker’ en ‘kunst-afnemer’. In cultuureducatie moet de focus verschuiven van ‘kennis overdragen’ naar ‘skills aanleren om meer mensen van kunst te laten genieten..’ Het allerbelangrijkste hierbij is de ervaring bij het doelpubliek te stimuleren, Art Thinking in te zetten in plaats van rationeel denken en zo over te gaan naar kritisch denken.