Eind 2020 werden de UiTPAS-dossiers van Vrijetijdsregio Druivenstreek en Van Polder tot Kempen (voorheen onder de werknaam BisCuit) goedgekeurd. Dat betekent dat zij nu volop bezig zijn met het opstarttraject, begeleid door publiq. Een kennismaking!
Wat is een UiTPAS-regio?
Binnen een UiTPAS-regio kunnen alle inwoners met kansenstatuut van die regio terecht bij het UiTPAS-aanbod van de regio aan verminderd tarief. Door een regio te vormen breid je het vrijetijdsaanbod dus uit voor mensen in armoede. De solidaire kostendeling is gelijkgetrokken in de volledig regio en ook de afbakening van de doelgroep mensen in armoede is gelijk. Een UiTPAS-regio kan ook samenwerken op vlak van communicatie en coördinatie.
Van Polder tot Kempen
Wie? De UiTPAS-regio Van Polder tot Kempen wordt gevormd door Schoten, Brasschaat, Schilde, Wijnegem, Stabroek, Wuustwezel, Brecht, Kalmthout en Essen. De basis voor deze samenwerking ligt in de bestaande samenwerking BisCuit (Bibliotheken Intergemeentelijke Samenwerking Cultuur en UiT). De nieuwe UiTPAS-regio is goed voor 210 000 inwoners, waarvan 20.000 mensen met een beperkt inkomen.
Voor dit UiTPAS-project zijn bepaalde gemeenten speciaal in BisCuit gestapt. “En we staan open voor instap van andere gemeenten!”, klinkt het bij Jan Collet, bevlogen Beleidsadviseur Vrijetijd voor de gemeente Kalmthout die momenteel de coördinatie van de regio voor zich neemt.
Wat? Met de introductie van UiTPAS in de regio willen de initiatiefnemers vooral hun publiek verruimen. “Enkel het huidig publiek met UiTPAS-data beter leren kennen is voor ons niet voldoende, maar wel een goed argument om aanbieders te overtuigen mee in het project te stappen,” aldus Jan. “Uiteindelijk willen we deze publieksverruiming ook in cijfers hard kunnen maken.”
Ook de onderlinge samenwerking over heel de organisatie is een belangrijke doelstelling. “Binnen een lokaal bestuur ontstaat al snel het gevaar voor hokjesdenken, en onder andere met dit project willen we in deze complexe organisatie raakvlakken zoeken” klinkt het bij Jan.
UiTPAS is een van de belangrijkste projecten om vrijetijdsparticipatie te verbreden: ik geloof er heel hard in.
Waarom? Een betere vraag is volgens Jan: “Waarom zou je er niet instappen?” “UiTPAS is een mooi cadeau van de Vlaamse Overheid en publiq, waarop sterk wordt ingezet. Het is een van de belangrijkste projecten om vrijetijdsparticipatie te verbreden.”
“Nieuwe en andere doelgroepen bereiken vonden we altijd al belangrijk, maar het is niet makkelijk om dit te realiseren, elke dienst apart met kleine initiatieven. Allemaal goed bedoeld, maar het is net fijn dat UiTPAS zaken combineert en bijvoorbeeld ook aandacht schenkt aan de sociale component.”
Jan heeft zijn ervaring opgebouwd in de gemeente Kalmthout, waar hij lang bibliothecaris is geweest. “UiTPAS heeft altijd bij de gemeente op de radar gestaan, maar wij konden niet aansluiten wegens te weinig inwoners. Nu dat het is opengetrokken, waren we meteen overtuigd om in het project te stappen.”
Hoe? “We waren al snel van mening dat starten met UiTPAS op kleine gemeenteschaal niet de beste manier was. Op uitnodiging van een buurgemeente kwam publiq een presentatie geven voor collega's en omliggende gemeentebesturen. Wat volgde was een echte ‘aha-erlebnis’: we zagen wat voor prachtig instrument UiTPAS is, en dat starten als regio een logische keuze was.”
Jan raadt andere gemeenten aan om ook een regio te vormen: "Probeer de stap te zetten om samen als regio een beleidsvisie voor vrije tijd uit te werken en uit te zoeken waar UiTPAS een plaats kan krijgen.”
“Deze samenwerking is een breekijzer voor de toekomst en smaakt naar meer! In de zomer van 2020 ging ik langs voor een gesprek bij al mijn collega’s, en ik stelde vast dat er al een groot draagvlak was. Iedereen reageerde enthousiast. Dankzij dit voorwerk kunnen we begin 2021 een vliegende start nemen in het opstarttraject.”
Deze partners zijn alvast tevreden: de OCMW’s en de dienstencentra zullen dankzij UiTPAS zo’n 6% meer publiek bereiken en bedienen, ook mensen die niet rechtstreeks in aanmerking komen voor OCMW-steun. Zij kunnen nu ook voordelig deelnemen aan het vrijetijdsleven, op een onbureaucratische en laagdrempelige manier, want veel administratieve rompslomp valt immers weg.
Het Arboretum van Kalmthout ziet tot nu mensen uit hele provincie komen met allerlei pasjes. Met de komst van UiTPAS zal het aantal verschillende pasjes flink gereduceerd worden.
UiTPAS is het eerste project waardoor we bovenlokaal in de regio op vlak van vrije tijd samenwerken.
Wanneer? “Ons doel is om in september te lanceren. Tegen dan zal het gemeentelijk aanbod in UiTPAS opgenomen zijn, daarna gaan we de verenigingen en de sport-, cultuur- en jeugdraden betrekken. We gaan wel van bij de opstart duidelijk maken dat de verenigingen welkom zijn, maar dat de uitwerking wat meer tijd vraagt, al zeker gezien de huidige coronamaatregelen. Tegen september zal er in ieder geval voldoende aanbod zijn, ook voor mensen in armoede. Ons doel is dat iedereen iets vindt dat aansluit bij zijn behoefte in het opstartjaar.
Vrijetijdsregio Druivenstreek
Wie? De gemeenten Bertem, Hoeilaart, Huldenberg, Overijse en Tervuren en vzw De Rand werken vanaf 2020 voluit samen rond vrije tijd. Dat voornemen krijgt vorm in de Vrijetijdsregio Druivenstreek, een nieuw intergemeentelijk samenwerkingsverband (IGS). Ook UiTPAS krijgt hierin een belangrijke rol.
Wat? Deze vijf gemeenten willen samen meer én een meer diverse groep mensen toeleiden en toegang geven tot cultuur en vrije tijd. UiTPAS moet mensen ruimte geven om te beleven maar ook om te creëren, aldus Peter Van den Berge, beleidscoördinator van de Vrijetijdsregio Druivenstreek. “We gaan kijken naar allerlei vrijetijdswerkingen waar al wordt samengewerkt, en gaan ook verenigingen samenbrengen.”
“We willen ook sterk inzetten op de communicatiemogelijkheden van UiTPAS. Er was al een vorm van samenwerking, onder andere van de cultuur- en gemeenschapscentra en de bibliotheken, nu is het een kwestie van de communicatie verder op één lijn te krijgen. Een tweede stap is het aanbod afstemmen en regionaal te programmeren.”
Waarom? De Druivenstreek staat voor een toegankelijke en kwaliteitsvolle vrijetijdswerking, gecreëerd met en voor de bevolking, die bijdraagt aan een sterk verbonden gemeenschap, zo luidt de missie beschreven in de cultuurnota van dit IGS, dat officieel van start ging op 1 januari 2020. Het belangrijkste instrument om vrijetijdsparticipatie te verhogen en diversifiëren, is het uitrollen van UiTPAS voor de hele vrijetijdssector.
Hoe? De cultuurnota doet dienst als basis voor de hele werking. “Dit hebben we opengetrokken naar alles wat vrije tijd is. We onderzoeken waar er nog kansen open liggen. Zo willen we onder andere het aanbod voor tieners bijvoorbeeld regionaal aanpakken,” klinkt het bij Peter.
Er werd een werkgroep UiTPAS opgestart, met iemand uit de sociale sector en iemand uit de vrijetijdssector van elke gemeente. De link tussen deze sectoren is immers heel belangrijk, benadrukt Peter. “Ook kan het nuttig zijn om de communicatiemedewerkers van in het begin te betrekken.”
Peter van Den Berge was twintig jaar actief in de gemeenteraad van Overijse, waarvan dertien jaar als schepen. “Persoonlijk zie ik dit als een boeiende uitdaging. Ik krijg de kans mij volop in het vrijetijdsveld te bewegen met heel het aanbod, het is een fijn vooruitzicht en een mooie kans om de werking van de IGS bekender te maken.”
Wanneer? "We willen lanceren in de loop van dit jaar als het cultuurseizoen, en bij uitbreiding het vrijetijdsleven, terug volop kan openbloeien na deze zware coronaperiode. Het zou mooi zijn als we de zomer kunnen aangrijpen voor campagnes en activiteiten om UiTPAS bekend te maken.”
“In de eerste fase krijgen de gemeentelijke activiteiten een plaats in het UiTPASaanbod, zo leren we het programma goed kennen, en detecteren we wat goed loopt en waar er verbetering mogelijk is. Vanaf het najaar treffen we dan voorbereidingen om ook de verenigingen op te nemen in het aanbod. Uiteraard betrekken we hen nu al nu al in het proces, zodat zij vertrouwd raken met UiTPAS als toeleider en om het publiek mee warm te maken.”