Wat is Het Entrepot?
Het Entrepot is een creatieve vrijhaven en een cultuurhuis voor jongeren in Brugge met ruimte om te creëren, feesten, repeteren, experimenteren en ondernemen. Het cultuurhuis bestaat uit enkele deelwerkingen. Villa Bota is het Brugs medialab voor en door mediamakers en hun publiek. Creatief en jong talent palmt dagelijks de werk- en experimenteerplek in. Daarnaast biedt de atelierwerking, De Tank, aan een tiental jonge kunstenaars een werkplek. Het Entrepot organiseert zelf ook tal van events. Het radiofestival SIGNAAL en het kunstenfestival KONVOOI bewijzen hoe het cultuurhuis door de jaren heen evolueerde naar een werking met sterke jongerenparticipatie.
Radiofestival SIGNAAL: een radicale ommezwaai
Tien jaar lang organiseerde Het Entrepot met het festival Vama Veche een week lang gratis optredens in het Brugse Astridpark. Editie na editie kende het festival succes: een grote opkomst en hoge inkomsten. Het vast publiek groeide met de jaren mee, waardoor het jongerenpubliek echter ontbrak en er nog amper sprake van jongerenparticipatie was. Na de editie van 2018 besliste de organisatie na lang beraad om hun ‘paradepaardje’ anders uit te werken en jongeren daarbij actief te betrekken.
Het nieuwe radiofestival SIGNAAL vloeide voort uit de werking van Villa Bota. Omdat de radiowerking in het oorspronkelijke festival naar de achtergrond verdween, zou die nu centraal komen te staan. In verschillende werkgroepen, zoals communicatie, programmatie en barwerking, gingen de vrijwilligers van het medialab aan de slag. Op papier leek de aanpak van het festival een geweldig idee, maar het resultaat viel tegen. Het festival was er, maar de activiteiten rond ‘radio’ waren zo goed als afwezig. Daarnaast was het programma weinig consistent en ontbrak er een overkoepelende visie. Verder was er veel bijsturing van bovenaf nodig waardoor het engagement van de vrijwilligers verder afnam. Door het ontbrekende succes was er weinig voldoening bij het team van Het Entrepot en de vrijwilligers.
Het succesverhaal van kunstenfestival KONVOOI
Daarentegen gooide Het Entrepot met het kunstenfestival KONVOOI het over een andere boeg. Het cultuurhuis liet het kader en de mogelijke uitwerking van het festival open, alleen de plek in de Brugse haven lag vast, en werkte met een open call. Kunstenaars en kunstenaarscollectieven, binnen en buiten Brugge, konden hun idee pitchen. Uiteindelijk realiseerden en cureerden vijf collectieven het festival. De organisatie lichtte hen op voorhand in over het vrijgemaakte budget, de verwachtingen en de ambities. Elk collectief kreeg de ruimte om een eigen project te realiseren en een budget om het programma mee te cureren. Daartegenover stond een engagement dat ze het hele traject lang aan zouden moeten gaan.
De organisatie van het festival vroeg veel werktijd, ook ‘s avonds en in het weekend, en was erg pittig. Maar het resultaat voldeed aan de verwachtingen en werd het hoogtepunt van het werkjaar 2019. KONVOOI werd een kunstenfestival, dat drie dagen en nachten duurde, met een centrale festivalsite, vijf gerealiseerde projecten door elk collectief en aanvullende programmatie. Niet alleen de organisatoren, maar ook de (Brugse) jeugd was razend enthousiast.
Herbeleef de dagprogrammatie van KONVOOI 2019
Klik op de aftermovie om KONVOOI 2019 te herbeleven.
5 tips om een participatief project vlotter te laten verlopen
Het team van Het Entrepot evalueerde de twee festivals en ging na wat de succesfactor van KONVOOI was en waar het misliep bij SIGNAAL. De belangrijkste aandachtspunten om van een participatieproject met jongeren een succesverhaal te maken, zijn:
1. Wat is de noodzaak?
Ga na vanuit welke noodzaak je project ontstaat. Wat leeft er bij de groep jongeren, die mee het project opzetten? Zetten zij zich voor dezelfde reden als jou en je organisatie in? Of voelt de organisatie een bepaalde urgentie en wordt er een kader opgelegd aan de jongeren? Start je project vanuit hun wensen en noden. Beginnen met een open call is bijvoorbeeld een goede methode om bottom-up te werken.
2. Participatie is heel hard werken
Ga er niet vanuit dat jongeren je zullen ontlasten van bepaalde taken of spontaan de communicatie in handen zullen nemen. De groep jongeren heeft je begeleiding en dus ook je aanwezigheid nodig. Onderschat dus niet welke extra taken een participatief project met zich meebrengt.
3. Bewaak de groepsdynamiek
Bij een intensief en lang traject moet de groepsdynamiek goed zitten. Daarom is het belangrijk om de juiste begeleiding te voorzien. Werk je met een grote groep? Dan moet je veel verschillende meningen met elkaar proberen te verenigen. Deins er daarom niet voor terug om brandjes tussen de jongeren te blussen of de neuzen weer in dezelfde richting te duwen.
4. Zet iets tegenover het engagement
Maak vanaf het begin duidelijk wat er tegenover het engagement staat. Verduidelijk niet alleen de mogelijke persoonlijke vergoeding, maar communiceer ook over de verschillende budgetten (bv. productie- of programmatiebudget) van het project. Zo vermijd je achteraf vragen en onduidelijkheden. De kans om je als jongere creatief uit te leven, is zeker en vast een belangrijke return, maar pas echt waardevol wanneer het project vertrekt vanuit zijn of haar nood.
5. Geef je project de ruimte om te groeien
Begin klein en geef jezelf en je project de ruimte om verder te groeien. Een klein startend project is wendbaarder en kan je makkelijker bijsturen. Dit geeft ook de jongeren de kans om van a tot z betrokken te worden bij het project, in tegenstelling tot een groot project met veel eisen en druk.
Geïnteresseerd in de werking en events van Het Entrepot?
Michiel Denys, communicatieverantoordelijke van Het Entrepot, gaf tijdens het publiqForum 2020 meer uitleg over de werking.