Cultuureducatie en online aanbod

Sinds het begin van de coronacrisis staan heel wat cultuureducatieve organisaties voor de vraag of ze het roer moeten omgooien richting een digitale werking. De digitalisering van het fysieke cultuureducatieve aanbod werpt heel wat vragen op. Wat is kwalitatief online aanbod? Hoe kan je interactie creëren in een digitale workshop? Hoe maak je een goede vertaalslag van offline naar online? publiq organiseerde een ronde tafel rond het thema. Het werd een boeiende uitwisseling met 12 deelnemers uit uiteenlopende hoeken van het cultuureducatieve veld. De bevindingen van de deelnemers lees je hier.

Een aantal deelnemers van de ronde tafel bouwden al wat ervaring op met online aanbod. Hun ervaringen van de afgelopen maanden vormden het startpunt voor de uitwisseling.

S.M.A.K.

Bij het S.M.A.K. zocht Eline Verbauwhede, medewerker pers en communicatie, naar een balans tussen het digitaliseren van het aanbod en mensen toch zoveel mogelijk weg van het scherm aan cultuureducatie te laten participeren. Met de oproep ‘Tekenen in Lockdown’ riepen ze hun publiek op om tekeningen in te zenden van hun omgeving. Het S.M.A.K. ontving reeds meer dan 500 tekeningen en de inzendingen blijven toestromen. Naar het onderwijs toe ontstond hieruit de actie ‘Krijten in Lockdown’: klassen konden eerst online de collectie van het museum ontdekken en daarna op de speelplaats met krijt aan de slag. Ook het Imaginair Museum, een luisterspel waarin kunstwerken uit de collectie mondeling worden beschreven, werd tijdens de coronaperiode ingezet. Dit luisterspel bestond al langer, maar bleek nu een ideaal middel om hun publiek toch te bereiken en werd dus extra in de schijnwerpers gezet.

Iedereen Leest

Ook Iedereen Leest sprong op de digitale kar toen ze hun Jeugdboekenmaand halverwege moesten omzetten naar een online versie. Ze vroegen auteurs en illustratoren zelf filmpjes te maken om zo hun boeken toch tot bij de kinderen en families te brengen. Zo lazen er auteurs voor uit hun eigen werk, gaven illustratoren korte tekenworkshops en riepen ze op om opdrachten uit te voeren en in te sturen. Dankzij het grote netwerk van bibliotheken en scholen kon Iedereen Leest zo toch de Jeugdboekenmaand virtueel verderzetten. Het Youtubekanaal bleek zelfs zo’n succes dat dit ook volgend jaar deel zal uitmaken van de actie.

Met deze praktijkcases in het achterhoofd gingen de deelnemers dieper in op twee vragen: hoe creëer je interactiviteit in online workshops en hoe kan je online aanbod een meerwaarde worden voor je fysieke aanbod? We verzamelden hun tips.

1. In een online context geef je best meer en eenvoudige opdrachten met tussentijdse terugkoppelmomenten in plaats van één grote opdracht. Deelnemers kunnen zo gemakkelijker focus houden en appreciëren om tussendoor te kunnen uitwisselen.
2. Zorg voor een mix van online en offline voor een activiteit. Een aanbod online plaatsen betekent niet dat je je publiek de hele tijd voor hun scherm moet entertainen, integendeel. Zie het online gegeven als een startpunt om van te vertrekken. Zo kan je ze met een opdracht, verhaal of beeld hun eigen omgeving laten (her)ontdekken.
3. Kies het juiste medium voor je activiteit. Er zijn heel veel tools om je publiek aan je aanbod te laten participeren. Denk goed na wat je juist wil bereiken bij je deelnemers en kies op basis daarvan de meest geschikte tool. Wil je je deelnemers in kleine groepjes laten werken? Of wil je hen elk op hun eigen tempo laten participeren? Wil je werken met polls, filmpjes, een quiz, QR-codes, grote of kleine groepen? Voor elke werkmethode bestaat er wel een online variant.
4. Hou niet vast aan één medium. Durf meerdere tools in een sessie combineren. Juist doordat de deelname digitaal is, kan je heel gemakkelijk van set-up veranderen, en de afwisseling houdt je deelnemers alert.
5. Organiseer 1-1 contactmomenten met de workshopgever om toch meer persoonlijke interactie te creëren met je deelnemers.
6. Voorzie een natraject: bijvoorbeeld met een pakket vol offline activiteiten dat na een online workshop opgestuurd wordt naar de deelnemers.

1. Een online activiteit is overal toegankelijk. Je hangt niet vast aan openingsuren of bereikbaarheid. Gebruik dat voordeel, misschien kan je zo zelfs een nieuw publiek bereiken.
2. Beperk je doel en thema in een online workshop. In een online activiteit nemen kennismaken en praktische details wat meer tijd in beslag dan tijdens een fysieke activiteit. Baken je onderwerp goed af zodat je tegen het einde van de sessie een ‘resultaat’ kan bereiken.
3. In een online setting kan je heel gemakkelijk switchen en linken leggen. Je kan mensen snel een filmpje tonen, naar een website laten surfen of er een beeld bijhalen.
4. Durf bij te sturen. Neem de tijd om je deelnemers te bevragen over je online aanbod en je activiteit bij te sturen.

publiq wil graag de ervaringen rond coronaproof kunst- en cultuureducatie ontsluiten naar de brede sector toe. Je vindt nu al enkele praktijkvoorbeelden hier.

Heb jij ook al online cultuureducatief aanbod ontwikkeld en wil je jouw praktijkervaring hierover graag delen? Laat het ons weten via cultuureducatie@publiq.be.